Alvin Lucier - I Am Sitting In A Room : âm thanh bị biến dạng và sự phản hồi của không gian

“I Am Sitting In A Room” là một tác phẩm âm nhạc thử nghiệm kinh điển được sáng tác bởi nhà soạn nhạc người Mỹ Alvin Lucier vào năm 1969. Tác phẩm này nổi tiếng với việc sử dụng kỹ thuật ghi âm và tái tạo âm thanh để khám phá bản chất của không gian và cách âm thanh tương tác với nó.

Lucier đã mô tả “I Am Sitting In A Room” như một “bài thơ về sự phản hồi”. Anh ấy bắt đầu bằng cách đọc một đoạn văn ngắn, sau đó ghi lại giọng nói của mình trong phòng thu. Sau đó, anh ấy phát lại bản ghi âm và ghi lại kết quả, tiếp tục quá trình này cho đến khi giọng nói ban đầu biến dạng thành một chuỗi âm thanh kỳ lạ và mê hoặc.

Quá trình này, được gọi là phản hồi âm thanh (acoustic feedback), tạo ra một hiệu ứng domino thú vị:

Mỗi lần tái tạo lại, giọng nói của Lucier bị biến đổi bởi đặc điểm âm học của căn phòng – các bức tường, trần nhà, sàn nhà và đồ đạc.
Những yếu tố này hoạt động như những bộ lọc âm thanh tự nhiên, làm thay đổi tần số và cường độ của âm thanh, dẫn đến sự thay đổi dần dần về màu sắc và kết cấu của giọng nói ban đầu.

Kết quả cuối cùng là một bản nhạc đầy mê hoặc và bí ẩn.

“I Am Sitting In A Room” không chỉ đơn giản là một bài hát, mà còn là một trải nghiệm âm thanh độc đáo. Nó cho thấy cách môi trường có thể tác động mạnh mẽ đến âm thanh và làm thay đổi hoàn toàn nhận thức của chúng ta về nó.

Để hiểu rõ hơn về tác phẩm này, hãy cùng phân tích chi tiết hơn về:

1. Bối cảnh lịch sử và tác giả

Alvin Lucier (1937-2021) là một nhà soạn nhạc, nghệ sĩ âm thanh và giáo sư âm nhạc người Mỹ được biết đến với những sáng tác thử nghiệm táo bạo và cách tiếp cận độc đáo về âm thanh. Ông đã khám phá các khái niệm như tần số, cộng hưởng, nhiễu và phản hồi âm thanh trong âm nhạc của mình.

Lucier là một thành viên quan trọng của phong trào âm nhạc minimal (âm nhạc tối giản) ở Mỹ vào những năm 1960-1970. Phong trào này tìm cách loại bỏ các yếu tố dư thừa trong âm nhạc và tập trung vào những cấu trúc đơn giản, lặp lại và mang tính hình học.

Ngoài “I Am Sitting In A Room”, Lucier còn sáng tác nhiều tác phẩm âm nhạc thử nghiệm đáng chú ý khác, bao gồm:

“Music for Strings, Saw and Piano”: Tác phẩm này sử dụng một chiếc cưa (saw) như một nhạc cụ, tạo ra những âm thanh gồ ghề và độc đáo.
“Vespers”: Một tác phẩm cho dàn nhạc giao hưởng được sáng tác dựa trên các chuỗi số Fibonacci

Lucier cũng là một nhà giáo dục âm nhạc nhiệt tình và đã giảng dạy tại nhiều trường đại học danh tiếng như Đại học Wesleyan, Đại học Columbia và Yale.

2. Phân tích tác phẩm “I Am Sitting In A Room”

Cấu trúc: Tác phẩm được chia thành hai phần chính:
- Phần 1 là bản ghi âm ban đầu của giọng nói Lucier đọc một đoạn văn ngắn về không gian và cách chúng ta nhận thức nó.
- Phần 2 là quá trình tái tạo liên tục bản ghi âm đó trong phòng thu, dẫn đến sự biến đổi dần dần của âm thanh.
Âm thanh: Tác phẩm nổi bật với những âm thanh kỳ lạ và mê hoặc. Giọng nói ban đầu của Lucier bị biến dạng theo thời gian, trở nên khó nhận biết, mang tính trừu tượng và đầy cảm xúc.
Ý nghĩa: “I Am Sitting In A Room” là một tác phẩm khám phá bản chất của không gian và cách nó ảnh hưởng đến âm thanh. Nó cũng cho thấy sự tương tác phức tạp giữa con người và môi trường xung quanh.

Bảng so sánh với các tác phẩm thử nghiệm khác

Tác phẩm	Tác giả	Năm sáng tác	Kỹ thuật	Đặc điểm nổi bật
I Am Sitting In A Room	Alvin Lucier	1969	Phản hồi âm thanh (Acoustic Feedback)	Giọng nói bị biến dạng theo thời gian, tạo ra âm thanh kỳ lạ và mê hoặc.
Music for Tape Recorder	Steve Reich	1965	Lặp lại và biến đổi băng ghi âm	Tạo ra một hiệu ứng âm nhạc lặp đi lặp lại với sự thay đổi nhỏ về tần số.
Four'33"	John Cage	1952	Im lặng	Một tác phẩm âm nhạc nổi tiếng không có âm thanh nào được biểu diễn, thách thức khái niệm truyền thống về âm nhạc.

3. Ảnh hưởng và Di sản

“I Am Sitting In A Room” đã trở thành một trong những tác phẩm thử nghiệm quan trọng nhất của thế kỷ 20. Nó đã ảnh hưởng sâu rộng đến các nhà soạn nhạc, nghệ sĩ âm thanh và học giả trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

Âm nhạc: Tác phẩm này đã mở ra cánh cửa cho sự khám phá về âm thanh

bị biến đổi, phản hồi âm thanh và cách môi trường tác động đến âm nhạc.

Nghệ thuật: “I Am Sitting In A Room” cũng được coi là một tác phẩm nghệ thuật khái niệm (conceptual art) vì nó tập trung vào ý tưởng và quá trình sáng tạo hơn là kết quả cuối cùng.

“I Am Sitting In A Room” là một minh chứng cho sức mạnh của sự đổi mới và tư duy sáng tạo trong âm nhạc. Nó cho thấy âm thanh có thể được sử dụng để tạo ra những trải nghiệm nghệ thuật độc đáo, mê hoặc và đầy ý nghĩa.